Στοιχεία Πληροφορητών:
- 60+
- Βασική Εκπαίδευση
0% - 24%
25% - 49%
50% - 74%
75% - 100%
Αλλαγή χάρτη
Μπορείτε να κάνετε μεγέθυνση του χάρτη σε κάποιο σημείο ενδιαφέροντος με διπλό κλικ
ή χρησιμοποιώντας τα αντίστοιχα κουμπιά πλοήγησης πάνω αριστερά στον χάρτη!
Audio icon 14. σάδιου.mp3

σάδιου προέρχεται από το μεσαιωνικό ίσα ‘ακριβώς’ και το λεσβιακό τοπικό επίρρημα έδιου ‘εδώ’ (Αναγνώστου 1903˙ Ράλλη 2017˙ Ralli 2019).
Π.χ. Σάδιου τ-άφσα. Πού πήγι τώρα; ‘Εδώ το άφησα. Πού είναι τώρα;’

Βιβλιογραφία/References

Διαλεκτικά φαινόμενα και λέξεις

Μορφολογία

  1. Άρθρο γι / γη
  2. Απουσία οριστικού άρθρου
  3. Παραγωγικά επιθήματα ουσιαστικών
    1. -αδα
    2. -ια
  4. Υποκορισμός
    1. -ουρ(ι)
    2. -ουδ(ι)
    3. -αρ(ι)
    4. -ι
  5. Προθηματοειδές πλακου-
  6. Ετερόκλιση ουσιαστικών
  7. Προστακτική του μη συνοπτικού
  8. Προστακτική αορίστου
  9. Ρήματα ΚΤ2
  10. Αόριστος σε -κ-
  11. Ρηματική κατάληξη -ασι
  12. Ρηματικές καταλήξεις με -ου-
  13. Αύξηση η-
  14. -ι- στις καταλήξεις του πληθυντικού του ενεστώτα
  15. Παρατατικός
    1. -ομνα
    2. -ομνταν
    3. -ομντουν
    4. -ουμνταν
    5. -ουμντουν
    6. -ουμ
    7. -ουμνα
  16. Αντωνυμίες
    1. ατός-ι-μ/τ/τς ‘ο ίδιος, ο εαυτός μου/σου/του/της’
    2. εύτους ‘αυτός/εκείνος’
    3. εύτνους ‘αυτός/εκείνος’
    4. έτσους ‘εκείνος’
    5. τσος ‘εκείνος’
    6. τσόνους ‘εκείνος’
    7. (ι)τσείνουνας ‘εκείνος’
    8. έγ’τουτους ‘αυτός εδώ’
    9. έγ’τσεινους ‘εκείνος εκεί’
    10. έγιουσους ‘τόσος’
    11. έγ’τουσους ‘τόσο πολύς’
    12. έγ’τιτοιους ‘τέτοιος’

Φωνολογία

  1. Συνίζηση και αποβολή ημιφώνου
  2. Τροπή του /t/ σε [c]
  3. Τσιτακισμός
  4. Αποφυγή συμφωνικού συμπλέγματος με σύμφωνο και /r/
  5. Eπένθεση /i/
  6. Αποβολή δευτερογενούς [i]

Μορφοφωνολογία

  1. Αδύναμος τύπος κτητικής αντωνυμίας
  2. Αφομοίωση στην εκφορά ουσιαστικού και αδύναμου τύπου κτητικής αντωνυμίας

Μορφοσύνταξη

  1. Μετάκλιση
  2. Συνεκφορά σε ερωτηματικές προτάσεις
  3. Συνεκφορά πρόθεσης και προσωπικής αντωνυμίας
  4. τίντα ‘τι’
  5. μή θα ‘μήπως και’
  6. δανά ‘τώρα πια’

Λεξιλόγιο

  1. Εκφράσεις
    1. νταγιανάμαντι ‘αμάν’
    2. μουσταχάκ’ ‘καλά να πάθεις’
    3. σούκιουρ ‘ευτυχώς, πάλι καλά’
    4. ιστέ βουϊλέ ‘έτσι και έτσι’
    5. ζ-ντουνιαντέ ‘στο ντουνιά, στον κόσμο’
    6. σουρουσούγ’λα ‘όλοι μαζί’
  2. Ρήματα
    1. κτσίζου ‘πασπαλίζω’
    2. σμαρίζου ‘σημαδεύω’
    3. λουγιάζου ‘κοιτάζω, υπολογίζω, εκτιμώ’
    4. απαντέχου ‘περιμένω’
    5. απεικάζου ‘καταλαβαίνω’
    6. σν’εικάζου ‘ικανοποιώ την πείνα, χορταίνω’
    7. λαλώ ‘μιλώ, διώχνω’
    8. άγουμι ‘υπάρχω, κινούμαι’
    9. θαρμίζου ‘ματιάζω’
    10. διανουτώ ‘νουθετώ, συμβουλεύω’
  3. Ονόματα
    1. μπατόλια ‘σύνολο ανθρώπων, παρέα’
    2. γιαγνίς ‘λάθος’
    3. χαραν’ί ‘κατσαρόλα’
    4. βίκα ‘κανάτα νερού’
    5. ικάντου ‘δημοπρασία’
    6. τακάτ ‘κουράγιο’
    7. γιγίν ‘σωρός, στοίβα’
    8. γιαρντούμ ‘βοήθεια’
    9. ντιρλίκ ‘ησυχία’
    10. νεμ ‘υγρασία’
    11. γιαράς ‘πληγή’
    12. μινέτ ‘παράκληση’
    13. ριγάλου ‘δώρο, φιλοδώρημα’
    14. ουσούλ’ ‘τρόπος, μέθοδος’
    15. διουλ’ί ‘βιολί’
  4. Δείκτες λόγου
    1. ειδέ ‘αλλιώς’
    2. πέτα ‘άλλωστε, έπειτα’
    3. ταπέ ‘μετά, άλλωστε’
    4. μαθέ ‘εδώ που τα λέμε’
    5. σιλαμέτ ‘εντάξει, με σωστό τρόπο’
    6. τιμιλί ‘έτσι κι αλλιώς’
  5. Επιρρήματα
    1. ξώρας ‘σε περασμένη ώρα, αργά’
    2. ραστ ‘ευνοϊκή κατάσταση’
    3. γιάμγιασι ‘ακατάστατα, άνω κάτω’
    4. ντάρνταγαν’ ‘άνω κάτω’
    5. αμόντι ‘μάταια’
    6. ταχτέρ ‘νωρίς το πρωί’
    7. σάνκιμ ‘δήθεν’
    8. έγ’τουτι ‘τότε’
    9. έγ’τσει ‘εκεί’
    10. έγ’τσι ‘έτσι’
    11. σάδουνα ‘(προς τα) εδώ’
    12. σάδιου ‘(προς τα) εδώ’
    13. σάφνα ‘(προς τα) εκεί’
    14. σαύτου ‘εκεί’
    15. σακεί ‘εκεί’
    16. ώσπιτι ‘έως ότου’
    17. πάτσι ‘μήπως’
    18. έδαφνα ‘εκεί’
    19. έδαυτου ‘εκεί’
    20. έδγιτς ‘έτσι’
    21. ότλιγια ‘με όποιο τρόπο’
    22. τότισου ‘τότε’
    23. μό ‘μόνο’
    24. πλια ‘πια’
    25. πλιο ‘πια’
 

Περιοχές μελέτης

  1. Αγία Μαρίνα
  2. Αγία Παρασκευή
  3. Αγιάσος
  4. Άγρα
  5. Ακράσι
  6. Αλυφαντά
  7. Αμπελικό
  8. Ανεμότια
  9. Άντισσα
  10. Αρίσβη
  11. Άργενος
  12. Ασώματος
  13. Αφάλωνας
  14. Βαρειά
  15. Βασιλικά
  16. Βατερά
  17. Βατούσα
  18. Βαφειός
  19. Βρίσα
  20. Δάφια
  21. Δρότα
  22. Ερεσός
  23. Θερμή
  24. Ίππειος
  25. Κάπη
  26. Κάτω Τρίτος
  27. Καγιάνι
  28. Καλλονή
  29. Κεράμι
  30. Κεραμειά
  31. Κλειώ
  32. Κουντουρούδια
  33. Κώμη
  34. Λάμπου Μύλοι
  35. Λαφιώνα
  36. Λεπέτυμνος
  37. Λισβόρι
  38. Λουτρά
  39. Μανταμάδος
  40. Μεγαλοχώρι
  41. Μεσαγρός
  42. Μεσότοπος
  43. Μυστεγνά
  44. Μυχού
  45. Μόλυβος
  46. Μόρια
  47. Νάπη
  48. Νέες Κυδωνίες
  49. Νεοχώρι
  50. Πάμφιλα
  51. Πέραμα
  52. Πέτρα
  53. Παλαιοχώρι
  54. Παλαιόκηπος
  55. Παναγιούδα
  56. Παππάδος
  57. Παράκοιλα
  58. Πελόπη
  59. Πετρί
  60. Πηγή
  61. Πλαγιά
  62. Πλακάδος
  63. Πληγόνι
  64. Πλωμάρι
  65. Πολιχνίτος
  66. Πτερούντα
  67. Σίγρι
  68. Σκάλα Λουτρών
  69. Σκάλα Συκαμιάς
  70. Σκαλοχώρι
  71. Σκουτάρος
  72. Σκόπελος
  73. Στύψη
  74. Συκαμιά
  75. Συκούντα
  76. Τρύγονας
  77. Υψηλομέτωπο
  78. Φίλια
  79. Χύδηρα